
Prace Kulturoznawcze XII. Kultura jako cultura
ISBN: 978-83-229-3240-7
Liczba stron: 324
Rok wydania: 2011
Kolejny numer „Prac Kulturoznawczych” nawiązuje do aktualnie toczonych dyskusji o kondycji humanistyki, sięgając do etymologii słowa „kultura”. Przy czym nie chodzi o powrót do formuły Cycerona, lecz jej twórcze wyzyskanie i atrakcyjność poznawczą dla potrzeb myśli współczesnej. Kultura bowiem należy do słów często dziś nadużywanych, funkcjonuje pomiędzy poznawczymi nadziejami, jakie wciąż budzi to pojęcie, a jego radykalnym odrzuceniem. W tej mierze podjęte zostaje też zagadnienie charakteru i zobowiązań dzisiejszej myśli humanistycznej i kulturoznawczej, przy jednoczesnym wskazaniu na filozoficzne, socjologiczne i antropologiczne losy pojmowania kultury, jej związki z praktyką i praktykowaniem. Na zróżnicowanych przykładach – neolitycznego performensu, krajobrazu i pamięci – analizowane są procesy różnicowania się i procesualnego charakteru sposobu uczestnictwa w kulturze, bycia w niej i jej doświadczania. Z kolei to, jakie użytki z łacińskiego źródłosłowu wyprowadzali dla rozwijanych przez siebie koncepcji Matthew Arnold i Werner Jaeger (autorzy klasycznych już tekstów, których przekład przynosi ostatnia część „Prac Kulturoznawczych”), daje możliwość ich skonfrontowania z tym, jak Cycerońska formuła, mniej lub bardziej jawnie, funkcjonuje we współczesnych debatach kulturoznawczych.
Przedmowa (Krzysztof Łukasiewicz, Izolda Topp)
Wstęp (Stefan Bednarek)
Kultura i kondycja humanistyki
Anna Grzegorczyk, Humanistyka jako obecność
Dariusz Czaja, Antropologia jako ćwiczenie duchowe
Izolda Topp, Kultura jako kult i jako trans. O religijnych kontekstach metaforycznego języka współczesnej refleksji o kulturze
Patrycja Tomczak, Korzeń i sol. Paradoksy kultury chrześcijańskiej
Zbigniew Pasek, Katarzyna Skowronek, Duchowość jako kategoria analizy kulturoznawczej
Kultura i praktyka
Ewa Kosowska, Kult kultury
Jolanta Jagoszewska, Cultura jako kultura. Pojęcie uprawy ducha z punktu widzenia teorii kultury
Tomasz Matkowski, Zagadnienie kultury w filozofii Martina Heideggera: grecka fysis a kultura współczesna
Magdalena Pancewicz-Puchalska, Praktykowanie kultury przez ciało. O pewnych wątkach fenomenologicznych socjologii Pierre’a Bourdieu
Ewa Kwiatkowska, O sposobach kultywowania mitologii mocnych i osłabionych
Magdalena Barbaruk, Don Kichote jako homo culturalis
Tomasz Rakowski, Przekroczyć esencjalizm. Zwrot ku antropologii przedtekstowej i fenomenologicznej
Małgorzata Grzywacz, Z dziejów historii kultury jako dyscypliny akademickiej w Niemczech
Kult ― przestrzeń ― pamięć
Mirosław Kocur, Przestrzeń peripersonalna w jaskiniach paleolitycznych
Kamila Klamut-Pawlik, Praktykowanie kultury. O wyprawianiu się Teatru ZAR
Zoriana Rybczyńska, Krajobraz jako cultus agri i cultus animi
Jiři Siostrzonek, Fotograficzna i socjologiczna interpretacja krajobrazu
Piotr Jakub Fereński, Pamięć jako praktyka. Fotografia i troska o wspomnienia
Jacek Schindler, Kultura jako pamięć, upamiętnianie, pamiętanie i rozpamiętywanie
Przekłady
Werner Jaeger, Idea kultury i duch grecki (przeł. K. Łukasiewicz)
Matthew Arnold, Kultura i anarchia (przeł. K. Tańczuk)
Noty o autorach
Contents
Preface (Krzysztof Łukasiewicz, Izolda Topp)
Introduction (Stefan Bednarek)
Culture and the condition of the humanities
Anna Grzegorczyk, The humanities of presence
Dariusz Czaja, Anthropology as spiritual exercise
Izolda Topp, Culture as cult and as trance
Patrycja Tomczak, The root and the salt. Paradoxes of Christian culture
Zbigniew Pasek, Katarzyna Skowronek, Spirituality as a category of cultural analysis
Culture and practice
Ewa Kosowska, The cult of culture
Jolanta Jagoszewska, Cultura as culture. The concept of cultivation of the spirit from the point of view of the theory of culture
Tomasz Matkowski, The problem of culture in Martin Heidegger’s philosophy: the Greek fysis and contemporary culture
Magdalena Pancewicz-Puchalska, Practising culture through the body. On some phenomenological aspects of Pierre Bourdieu’s sociology
Ewa Kwiatkowska, On ways of cultivating strong and weakened mythologies
Magdalena Barbaruk, Don Quixote as a homo culturalis
Tomasz Rakowski, Beyond essentialism. Turning towards pre-textual and phenomenological anthropology
Małgorzata Grzywacz, From the history of culture as an academic discipline in Germany
Cult ― space ― memory
Mirosław Kocur, Peripersonal space in palaeolithic caves
Kamila Klamut-Pawlik, Practising culture. The journeying of Teatr ZAR
Zoriana Rybczyńska, Landscape as cultus agri vs cultus animi
Jiři Siostrzonek, Photographic and sociological interpretation of lanscape
Piotr Jakub Fereński, Memory as practice. Photography and concern for memories
Jacek Schindler, Culture as memory, commemorating, remembering and ruminating
Translations
Werner Jaeger, Kulturidee und Griechentum [The idea of culture and the Greek spirit] (transl. K. Łukasiewicz)
Matthew Arnold, Culture and Anarchy (transl. K. Tańczuk)
Notes on authors
Kontakt
Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego Sp. z o.o.Pl. Uniwersytecki 15
50-137 Wrocław
tel./faks 71 375 28 85
biuro@wuwr.com.pl
marketing@wuwr.com.pl