
Prawo bankowe
ISBN: 978-83-229-2992-6
Liczba stron: 300
Format: B5, oprawa broszurowa
Rok wydania: 2009
Prawo bankowe jako przedmiot wykładów i zajęć pomocniczych, zarówno samodzielnych, jak i w ramach przedmiotu prawo fi nansowe (czy też prawo finansów publicznych), stanowi w miarę rozwoju instytucji rynku finansowego dział prawa coraz ważniejszy i ciekawszy, ale też coraz bardziej skomplikowany i specyficzny. Niniejsze opracowanie tej problematyki – pod względem szczegółowości i układu treści dostosowane do wymogów dydaktycznych na studiach prawniczych i administracyjnych – ma za zadanie ułatwić jej zrozumienie i przyswojenie. Celem są nie tylko potrzeby egzaminacyjne, ale i seminaryjne czy podyplomowe.
W podręczniku zachowano z poprzedzającego go skryptu Prawo bankowe w zarysie dobrze odbieraną przez zainteresowanych zwartość i przejrzystość omówienia, prezentowane są jednak szerzej te najważniejsze regulacje, które zawierają ustawy szczególne, zaliczane do działu prawa bankowego – oprócz regulacji podstawowych (ustawa Prawo bankowe z dnia 29 sierpnia 1997 r. i ustawa o Narodowym Banku Polskim również z 29 sierpnia 1997 r.). Uwzględniono ponadto – co oczywiste – dokonane w ostatnim czasie daleko idące zmiany w prawie bankowym. W kwestiach szczegółowych wskazano kierunki i materiały do dalszych, bardziej pogłębionych studiów.
W treści podręcznika wprowadzono podział na dwie części – publicznoprawną (rozdziały 1–10) i prywatnoprawną (rozdziały 11–14), zmieniono też nieco w porównaniu ze skryptem układ omawianych instytucji i podjęto niektóre trudniejsze wątki, najbardziej istotne dla obowiązującego stanu prawnego.
Autorami podręcznika są pracownicy Katedry Prawa Finansowego Uniwersytetu Wrocławskiego, specjalizujący się w problematyce prawa rynku finansowego, a zwłaszcza prawa bankowego. Tematyka poszczególnych rozdziałów odpowiada ich specjalizacji badawczej i zakresowi prowadzonych zajęć. Katedra Prawa Finansowego poleca zatem niniejszy podręcznik jako jedną z podstawowych pomocy dydaktycznych.
Eugenia Fojcik-Mastalska
- Wykaz ważniejszych skrótów
Wstęp
CZĘŚĆ I
Rozdział 1. Prawo bankowe w systemie prawa
- Prawo bankowe jako dział prawa o charakterze kompleksowym
- Związki prawa bankowego z podstawowymi gałęziami prawa
- Prawo bankowe a prawo finansowe
- Prawo bankowe a prawo cywilne
- Prawo bankowe a prawo administracyjne i karne
- Źródła prawa bankowego
- Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
- Ustawy
- Akty podustawowe
- Harmonizacja z prawem wspólnotowym
Rozdział 2. System bankowy
- Pojęcie i zasady systemu bankowego
- Kształtowanie się współczesnego systemu bankowego
- Struktura systemu bankowego
- Dwupoziomowość systemu bankowego
- Relacje wewnątrzsystemowe
- Niebankowe elementy systemu bankowego
- Rodzaje banków
Rozdział 3. Narodowy Bank Polski jako centralny bank państwa
- Istota i funkcje banku centralnego
- Status prawny Narodowego Banku Polskiego
- Cele i zadania ustawowe Narodowego Banku Polskiego
- Organy Narodowego Banku Polskiego
- Prezes
- Rada Polityki Pieniężnej
- Zarząd
Rozdział 4. Status prawny banków
- Ustawowa definicja banku
- Szczególne obowiązki ustawowe banków
- Szczególne uprawnienia ustawowe banków
Rozdział 5. Tworzenie i organizacja banków
- Ogólne zasady tworzenia banków
- Zezwolenie na utworzenie banku oraz zezwolenie na rozpoczęcie działalności przez bank
- Tworzenie za granicą banku przez bank krajowy oraz tworzenie oddziału banku zagranicznego w kraju
- Tworzenie i organizacja banku państwowego
- Tworzenie banków w formie spółek akcyjnych
- Tworzenie banków spółdzielczych
- Podejmowanie i prowadzenie działalności przez banki krajowe na terytorium państwa goszczącego oraz przez instytucje kredytowe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
Rozdział 6. Grupowanie, zrzeszanie, łączenie się i podział banków
- Uwagi ogólne (wprowadzające)
- Pojęcia związane z koncentracją gospodarczą przedsiębiorców na rynku finansowym i w sektorze bankowym
- Źródła regulacji prawnych koncentracji gospodarczej w sektorze bankowym
- Grupy bankowe
- Reglamentacja obrotu akcjami lub udziałami banku
- Łączenie się banków
- Łączenie się bankowych spółek akcyjnych
- Łączenie się banków spółdzielczych i banków państwowych
- Zrzeszanie się banków
- Dobrowolne zrzeszanie się banków
- Obligatoryjne zrzeszanie się banków
- Tworzenie i przystępowanie do izb gospodarczych oraz inne formy współpracy banków
- Przystępowanie banków do izb gospodarczych
- Inne formy współpracy między bankami
Rozdział 7. Postępowanie naprawcze, likwidacja i upadłość banku
- Uwagi ogólne
- Źródła prawa i cechy procedur sanacyjnych
- Pojęcie i rodzaje sanacji banku
- Postępowanie naprawcze
- Sanacja autonomiczna
- Sanacja komisaryczna
- Zakończenie działalności banku
- Wprowadzenie
- Sanacja likwidacyjna poprzez przejęcie banku
- Sanacja likwidacyjna poprzez nabycie przedsiębiorstwa upadłego banku
- Likwidacja banku
- Upadłość banku
Rozdział 8. Gospodarka finansowa banków
- Uwagi ogólne (wprowadzające)
- Fundusze własne banków i ich struktura
- Wymogi w zakresie adekwatności kapitałowej i współczynnik wypłacalności
- Limity koncentracji zaangażowań i próg koncentracji kapitałowej
- Rezerwy tworzone przez banki
Rozdział 9. Nadzór bankowy w ramach nadzoru nad rynkiem finansowym
- Nadzór bankowy w ustawie o nadzorze nad rynkiem finansowym
- Uwagi wprowadzające
- Cele i zakres nadzoru finansowego
- Zadania Komisji Nadzoru Finansowego w zakresie sprawowania nadzoru zintegrowanego nad rynkiem finansowym
- Pojęcie, cechy i cele nadzoru bankowego
- Cele, zadania i funkcje nadzoru bankowego
- Cechy nadzoru bankowego
- Zakres podmiotowy nadzoru bankowego
- Współdziałanie nadzorców jako zasada wykonywania nadzoru bankowego
- Zakres przedmiotowy nadzoru bankowego
- Czynności a zadania nadzoru bankowego
- Charakter prawny uchwał Komisji Nadzoru Finansowego (norm ostrożnościowych)
- Organizacja nadzoru bankowego
- Modele organizacji nadzoru bankowego
- Organizacja nadzoru bankowego w ramach zintegrowanego nadzoru nad rynkiem finansowym
- Zasady finansowania nadzoru
- Środki nadzoru bankowego
- Klasyfi kacja środków nadzorczych
- Zasady stosowania środków nadzoru bankowego
- Charakter prawny środków nadzoru bankowego
- Nadzór nad oddziałami instytucji kredytowych
- Nadzór skonsolidowany
- Nadzór uzupełniający nad konglomeratami finansowymi
Rozdział 10. System gwarantowania depozytów
- Istota systemu gwarantowania depozytów
- Status prawny i struktura organizacyjna Bankowego Funduszu Gwarancyjnego
- Obowiązkowy system gwarantowania depozytów
- Działalność pomocowa
- Działalność kontrolno-analityczna
CZĘŚĆ II
Rozdział 11. Czynności bankowe jako instytucja prawa bankowego
- Pojęcie i katalog czynności bankowych
- Czynności bankowe a działalność bankowa
- Rola i znaczenie czynności bankowych jako instytucji prawa bankowego
- Usługi finansowe w Unii Europejskiej a czynności bankowe
- Outsourcing bankowy
- Sankcje za wykonanie czynności bankowych bez zezwolenia
Rozdział 12. Czynności bankowe zastrzeżone dla banków (sensu stricto)
- Przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z nadejściem oznaczonego terminu oraz prowadzenie rachunków tych wkładów
- Rodzaje rachunków bankowych
- Umowa rachunku bankowego
- Umowa rachunku oszczędnościowego
- Prowadzenie innych rachunków bankowych
- Rachunek powierniczy
- Udzielanie kredytów
- Kredyt w ujęciu prawnym i ekonomicznym
- Rodzaje kredytów
- Wniosek kredytowy i decyzja kredytowa
- Umowa kredytu
- Zdolność kredytowa
- Formy udostępniania środków pieniężnych w ramach umowy kredytu
- Kredyt bankowy jako kredyt konsumencki
- Udzielanie i potwierdzanie gwarancji bankowych oraz otwieranie i potwierdzanie akredytyw
- Gwarancja bankowa
- Potwierdzenie gwarancji bankowej
- Akredytywa
- Emitowanie bankowych papierów wartościowych
- Przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych
- Wydawanie instrumentu pieniądza elektronicznego
- Wykonywanie innych czynności przewidzianych wyłącznie dla banków w odrębnych ustawach
Rozdział 13. Czynności bankowe niezastrzeżone dla banków
- Konsekwencje wprowadzenia katalogu czynności bankowych niezastrzeżonych dla banków
- Wybrane czynności bankowe niezastrzeżone dla banków (sensu largo)
- Pożyczka bankowa
- Prowadzenie przez banki skupu i sprzedaży wartości dewizowych
- Wykonywanie przez banki operacji przy użyciu kart płatniczych
- Działalność bankowa wykonywana przez podmioty inne niż banki (tzw. parabanki)
- Spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe
- Instytucje pieniądza elektronicznego
- Pracownicze kasy zapomogowo-pożyczkowe
Rozdział 14. Ochrona prawna konsumenta w obrocie bankowym
- Uwagi ogólne
- Samoregulacja w sektorze bankowym a sytuacja klienta (konsumenta) usług bankowych
- Swoboda umów w kształtowaniu treści umów bankowych
- Pojęcie i znaczenie wzorców umownych w praktyce bankowej
- Bankowe wzorce umowne a niedozwolone klauzule umowne
- Swoboda umów a przepisy ustalające tzw. minimalne wymagania co do treści umowy
- Obowiązki informacyjne banku
- Obowiązki informacyjne banku wobec klienta w ustawie Prawo bankowe
- Obowiązki informacyjne banku wobec konsumentów w ustawach konsumenckich
- Skutki niedochowania obowiązków informacyjnych przez bank wobec konsumentów
- Konsumenckie prawo do odstąpienia od umowy w zakresie świadczenia usług bankowych oraz inne szczególne uprawnienia konsumentów
- „Ochrona instytucjonalna” praw i interesów konsumentów w obrocie bankowym
Kontakt
Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego Sp. z o.o.Pl. Uniwersytecki 15
50-137 Wrocław
tel./faks 71 375 28 85
biuro@wuwr.com.pl
marketing@wuwr.com.pl