
Lutnia w klasztorze. Fenomen dworskiego instrumentu w kulturze Śląska XVII i XVIII wieku
ISBN: 978-83-229-3750-1
Format: B5, oprawa broszurowa
Rok wydania: 2020
Książka poświęcona jest kolekcji 15 rękopisów muzycznych z pierwszej połowy XVIII w., zapisanych specyficzną notacją muzyczną tabulatury lutniowej w odmianie francuskiej (literowej). Jest to jeden z największych zbiorów tego typu. Dlaczego zatem powstał na Śląsku i w środowisku opactwa cystersów w Krzeszowie? To pytanie towarzyszyło autorowi tej książki przez cały okres jej przygotowania. Odpowiedź jest złożona, dlatego w książce pojawiają się informacje wskazujące na specyfikę kultury muzycznej Śląska XVII i XVIII wieku, potwierdzające wyjątkowość tego regionu dla kultywowania muzyki lutniowej. W omawianych źródłach nie ma przykładów muzyki liturgicznej. Większość tego repertuaru wykonywano na dworach królewskich niemalże całej ówczesnej Europy, ale są też przykłady utworów kompozytorów działających wyłącznie lokalnie, w tym również z grona cystersów. W książce znaleźć można informacje o muzyce lutniowej przedstawione w perspektywie humanistycznej, z uwzględnieniem metodyki gry, wybranego repertuaru i zagadnień źródłoznawczych. Jak zatem scharakteryzować określenie zjawiska „fenomenu lutni barokowej w klasztorze”? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdują się w czterech rozdziałach niniejszej książki, wspartych rozbudowanym wstępem i trzema aneksami.
Spis treści:
Wykaz skrótów
Od autora
Wprowadzenie
1. Implementacja symboliki chordofonów szarpanych z antyku i średniowiecza do kultury XVII i XVIII wieku
2. Lutnia i socjologiczne tło kultury XVII i XVIII wieku
3. Stan badań
Rozdział I • Z historii tabulatur lutniowych cystersów krzeszowskich
1. Proweniencja i datacja
2. Sekularyzacja na Śląsku i początki katalogowania muzykaliów
3. Rękopisy bez dawnych sygnatur „Mf.”
4. Badania w okresie międzywojennym
5. Okres po 1945 roku
Rozdział II • Kompozytorzy — muzycy — lutniści: w służbie patronów muzyki
1. Kanon muzyki lutniowej
2. Wybitni lutniści ze Śląska
2.1. Esaias Reusner młodszy
2.2. Silvius Leopold Weiss
3. Kompozytorzy lokalni
3.1. Rodzina Sedlacków pod patronatem śląskich cystersów i rodziny Schaffgotschów z Cieplic Śląskich
3.2. Wrocławianin Daniel Vetter i jego działalność w Lipsku
3.3. Kapelmistrz katedry wrocławskiej Johann Martin Prantl
3.4. Philipp Franz Le Sage de Richée i patronat rodziny Neidhardtów
3.5. Häußler: prasko-wrocławski lutnista z polskim epizodem
3.6. Sperontes — Johann Sigismund Scholze z Lubiatowa
3.7. Monogramista HK — pod patronatem cystersów krzeszowskich
3.7.1. Franz Carl Kniebandl jako o. Hermann
Rozdział III • Ratio — sensus — praxis. Metody gry na lutni w XVII i XVIII wieku
1. Między style luth a Galanter Stil: metody gry lutnistów
1.1. Wskazówki wykonawcze lutnistów francuskich
1.2. Przedmowa w Neue Lauten-Früchte Esaiasa Reusnera młodszego
1.3. Instruction w Cabinet der Lauten Philippa Franza Le Sage de Richée
1.4. Przedmowa w Lauthen Concert Ferdinanda Ignaza Hinterleitnera
1.5. Untersuchung des Instruments der Lauten Ernsta Gottlieba Barona
2. Recepcja metod gry na lutni w rękopisach krzeszowskich tabulatur lutniowych
2.1. Instrukcja gry Philippa Franza Le Sage de Richée w PL-Wu RM 4136 i PL-WRu 60019 Muz.
2.2. Anleitung zur Laute w PL-Wu RM 4137
2.3. Oznaczenia wykonawcze w utworach
Rozdział IV • Lutnia w repertuarze świeckim i religijnym
1. „Prawdziwi Izraelici” w Krzeszowie
2. List w sprawie lutni Franza Xavera von Rath und Duchzim do krzeszowskiego opata cystersów o. Dominicusa Geyera
3. Medytacyjny cykl vanitas i sakralizacja repertuaru świeckiego
4. Kompozycje De Nativitate
Zakończenie
Aneksy
Bibliografia
Summary
Spis ilustracji
Spis tabel
Spis wykresów
Indeks osobowy
Kontakt
Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego Sp. z o.o.Pl. Uniwersytecki 15
50-137 Wrocław
tel./faks 71 375 28 85
biuro@wuwr.com.pl
marketing@wuwr.com.pl