Monografia Będziesz z chlubą wskazywać synów twoich groby… jest prezentacją złożonego i długotrwałego procesu kształtowania się w kulturze polskiej — wyraźnie z czasem rozwiniętego — kultu tak rzeczywistych, jak symbolicznych grobów wielkich bohaterów narodowych. Zasięgiem chronologicznym praca obejmuje fakty historyczne i wielorakie rozmaite zjawiska kulturowe oraz literackie w okresie pomiędzy ostatnim rozbiorem Rzeczypospolitej Obojga Narodów a powstaniem styczniowym. Interdyscyplinarne ujęcie badawcze oparte zostało na odczytywaniu przekazów literackich i artystycznych jako cennych dokumentów wyrażających idee i poglądy oraz postawy i zachowania, zarówno indywidualne, jak i zbiorowe, występujące w dziejach kultury polskiej omawianego okresu.

Wskazano tu również na rolę literatury i sztuki w procesie kreowania mitów wyrażających polską świadomość narodową. Podstawę źródłową snutych tu rozważań stanowią literackie i paraliterackie przedstawienia mogił, które w polskiej rzeczywistości porozbiorowej znalazły się w centrum społecznego zainteresowania, współtworząc narodowy panteon. Przedmiotem omówień obok wawelskiej nekropolii stały się rzeczywiste i symboliczne groby Stanisława Żółkiewskiego, księcia Józefa Poniatowskiego i Tadeusza Kościuszki, a także owiana legendą zaginiona mogiła poległego w Egipcie Józefa Sułkowskiego.

• Wstęp

Rozdział I. Historyczne i polityczne aspekty polskiego kultu grobów

• Katabaza
• Polska śmierć
• Pomniki nagrobne, sarkofagi i mogiły kurhaniczne
• Między poezją a polityką

Rozdział II. Między Cecorą a Żółkwią — dzieje kultu szczątków Stanisława Żółkiewskiego

• Szkarłatna trumna hetmana
• Jan III Sobieski jako wykonawca „duchowego testamentu” hetmana Stanisława Żółkiewskiego
• Cecora i Żółkiew w legendzie literackiej
• Kult prochów Żółkiewskiego w świetle tradycji wergiliańskiej

Rozdział III. Miasto-grobowisko

• Ara patriae
• Miasto-grobowisko
• Wawelskie pomniki grobowe i królewskie sarkofagi
• Edukacja patriotyczna przy wawelskich grobach
• Poeci o wawelskich grobach i sarkofagach polskich królów
• Mogiły Krakusa i Wandy

Rozdział IV. Znad brzegów Elstery do krypt wawelskich

• Sakralizująca śmierć w nurtach Elstery
• Droga do kraju i warszawski pogrzeb księcia Józefa
• Wawel
• Pogrzeb i wawelski grób księcia Józefa w poezji polskiej
• Campo Santo Polonorum

Rozdział V. Trzy mogiły Tadeusza Kościuszki

• Święty bohater narodu
• Śmierć w Solurze i pomnik w Zuchwil
• Wawel
• Poezja wobec kultu wawelskiego grobu Kościuszki
• Kopiec
• Poezja wobec idei sypania kopca
• Polska Mekka
• Kopiec romantyków

Rozdział VI. Mit niezrealizowany

• Historia i legenda Józefa Sułkowskiego
• Obraz mogiły Sułkowskiego w klasycystycznej i romantycznej elegii żałobnej

Kilka uwag końcowych

Wybrane pozycje bibliograficzne

Summary

Indeks osób

Indeks utworów

Spis ilustracji

Ilustracje